Lieve lezers,

Tussen de andere blogberichtjes door een kort opiniestuk. Jullie hebben het wellicht gezien, voor de eiercrisis was hét thema in kranten en op internet ‘massatoerisme’. Aan de ene kant positieve berichten, zoals ‘2017 wordt toeristisch topjaar voor Italië’, maar aan de andere kant ook heel wat negatieve berichten: ‘steden zijn massatoerisme zat!’ of ‘locals willen toeristen weg’. Ik doe het niet zo vaak, maar nu wil ik me graag eens in de debatten mengen. Want het is een onderwerp dat me nauw aan het hart ligt.

Eerst en vooral wil ik één punt duidelijk maken: ook ik neem deel aan massatoerisme. Ik wil ook bepaalde plaatsen gezien hebben net zoals iedereen die gezien wil hebben. Omdat ze nu eenmaal de moeite waard zijn om gezien te worden. Barcelona, Venetië, Rome, Parijs… Ja, ik ben er ook al geweest en ja, net als andere toeristen heb ook ik de cliché-bezienswaardigheden bezocht. Sagrada Familia, Rialto-brug, Colosseum, Eiffeltoren, noem maar op. Fantastisch zijn ze! En je kan toch niet weggaan zonder ze gezien te hebben? Maar toch, hoe mooi het ook mag zijn, ik erger me soms echt dood! Aan de drukte, de selfiesticks, het gedrag van sommige toeristen…

Op de koppen lopen

Het valt me op, het wordt op vele plaatsen echt steeds drukker, de wachtrijen worden langer en je hoort steeds meer talen. Russisch, Amerikaans, Chinees of een andere Aziatische taal, je hoort het allemaal. Ook zij hebben in grote getale hun weg gevonden naar het mooie Europa. Maar soms denk ik bij mezelf – een beetje egoïstisch misschien – ‘waren ze nu toch maar thuisgebleven’.

Als ik reis, wil ik op mijn gemak zijn en rustig mijn eigen ding doen. Liefst van al even ontsnappen uit het drukke leven, weg uit de routine. Maar als ik dan tijdens die reis een mooie plaats wil bezoeken, dan is de rust soms echt ver te zoeken! In bekende steden of dorpjes kan je vaak op de koppen lopen! Oké, dat is normaal, steden trekken nu eenmaal veel toeristen aan. Maar het is echt vervelend als je je een weg probeert de banen tussen al die toeristen. Je slalomt heen en weer en voor je het weet bots je op mensen die in het midden van de straat, vlak voor je voeten, opeens halt houden. Of een koppeltje draait zich zonder te kijken om om een selfie te nemen waarbij ze je (bijna) een tik geven met hun selfiestick.

Soms ga ik na een citytrip terug naar huis met spijt. Spijt, omdat ik bepaalde dingen niet heb gedaan of gezien. Waarom? Omdat er te veel volk stond. No way dat ik uren in een wachtrij ga gaan staan om net die ene plek te bezoeken als er ook nog zoveel andere dingen te ontdekken vallen. Maar achteraf vind ik dat eigenlijk wel jammer. En steeds vaker krijgen, naast de grootsteden die sowieso al wat drukker zijn, ook kleinere steden of dorpjes alsmaar meer toeristen over de vloer. Dat mocht ik zelf ervaren in het kleine Noorse dorpje Flåm dat dagelijks overspoeld werd door duizenden cruiseschiptoeristen.

Ook positief

Natuurlijk is er ook een positieve kant aan het verhaal. Vele landen en steden halen hun inkomsten grotendeels uit de toeristische sector. Veel mensen verdienen er hun brood mee. Het is nu eenmaal een winstgevende sector. Ik denk echter wel dat het belangrijk is om een goed evenwicht te vinden! Een bestemming mag dan heel populair zijn en veel toeristen trekken, het mag ook niet zijn ondergang betekenen, want dan sta je nergens.

Maar toch…

Ondanks de positieve invloed op de economie, heb ik gemerkt dat massatoerisme ook heel wat negatieve kanten heeft. Ik stel me dan vooral vragen bij de reden waarom mensen op reis gaan: is het écht voor de natuur, de cultuur, om iets bij te leren of gewoon voor de foto’s, om te kunnen zeggen ‘ik ben daar geweest’, om te kunnen ‘stoefen’ en anderen af te troeven op sociale media? Ik reis om te groeien op persoonlijk vlak, om iets bij te leren, als een soort persoonlijke verrijking en omdat het een echte passie is. Maar is dat echt bij iedereen zo?

Je merkt het vaak wel aan de personen zelf of ze oprecht geïnteresseerd zijn of niet. Je merkt het aan hun gedrag, aan het respect dat ze hebben voor de natuur, de gebouwen of de gewoontes van de lokale bevolking. Sommige toeristen hebben zelfs geen idee waar ze eigenlijk naartoe gaan en wat daar de gewoontes zijn! Lees anders maar eens de 10 meest absurde klachten die reisorganisatie Thomas Cook kreeg, dan begrijp je wel wat ik bedoel. Het gaat er soms echt over! En jammer genoeg merk ik ook dat het respect van de toeristen zienderogen daalt. Afval wordt overal achtergelaten behalve waar het hoort, muren worden nog steeds volgeschreven met namen of namen worden in banken of bomen gekerfd, toeristen maken stomdronken een hels lawaai in de straten en laten een pad van vernieling achter, … Waarom toch?

En wat is er eigenlijk nog allemaal écht aan de bestemmingen, wat is er nog authentiek? Waar vind je in Venetië nog een écht Italiaans restaurantje? Waar vind je nog lokale souvenirs die niet ‘made in China’ zijn? Je mag toch al goed beginnen te zoeken.

Angst voor de toekomst

Waar is dat allemaal goed voor? Vraag ik me dan af. Door het gebrek aan respect van veel mensen krijgt het woord ’toerist’ alleen al een negatieve bijklank. En het boezemt me allemaal toch wat angst in. Want hoelang zal dat aantal toeristen nog stijgen? Hoelang kunnen bestemmingen zoals Venetië dit nog aan? Hoelang zijn de monumenten en de natuur nog bestand tegen de hordes (vaak respectloze) toeristen? En wat met de lokale bevolking? Ik hou m’n hart vast. Maar ik wil natuurlijk niet veralgemenen. Ik weet zeker wel dat niet iedereen zo is en dat vele mensen dezelfde ergernissen hebben als ik. En ik hoop nog steeds dat wij in de meerderheid zijn. Ik ben het anderzijds wel volledig eens met bestemmingen waar men het toerisme aan banden wil leggen door het maximum aantal bezoekers per dag te beperken. Het is een manier om het toch weer wat aangenamer te maken voor wie oprecht geïnteresseerd is en om het erfgoed te beschermen tegen de nare gevolgen van massatoerisme. Het lijkt me een stap in de goede richting.

Dilemma

Het hele debat rond dit onderwerp zorgt ervoor dat ik vaak met een groot dilemma zit, want ook ik promoot met deze blog het (massa)toerisme. Met veel plezier deel ik met jullie mijn favoriete plekjes en foto’s. Maar soms slaat de twijfel toe: wat als ook de ‘off the beaten track’-plaatsjes ineens niet meer zo off the beaten track zijn omdat ze gedeeld werden op het internet en opeens iedereen er heen wil? Ach, ik denk dat we in deze internettijden gewoon niet om het feit heen kunnen dat niks nog verborgen en onontdekt blijft. Het enige wat ik hoop, lieve lezers, is dat jullie een beetje gezond verstand hebben en respectvol omgaan met wat op jullie pad komt. Alleen zo kunnen we meehelpen aan een betere wereld en al die fantastische parels die we hebben beschermen.

Ik lees ook graag wat jouw mening is! Laat gerust een reactie achter.